Rafineriler, gübre fabrikaları, kağıt fabrikaları, madenler gibi, ağır sektörde karşılaşılan sızdırmazlık alanındaki yaygın hatalı cümlelerden biri, “Conta kaçırıyor”dur. Eşanjörler, crude distillation üniteleri, hydrocrackerler gibi sistemlerin flanşlı bağlantılarından kaçak görüldüğünde genelde bağlantı vidaları daha çok sıkılır. Başlangıçta kaçak dursa da, zamanla tekrar kaçaklar başlar ve vidalar daha çok sıkılır ve kaçak durdurulamayana kadar bu döngü devam eder.
İlk “Suçlu” genellikle contadır. İyileştirme çareleri arandığında daha farklı conta tipleri denenir, ancak çoğunlukla sorun çözülmez. Böylelikle tesisler biraz da mecburiyetten günü kurtarmış olur ancak kalıcı bir çözüm üretemez.
Oysa bir çok durumda montaj, flanş yüzeyi, cıvata yükleri gibi bir çok başka faktör, bağlantının kalitesini etkiler ve kaçaklara sebebiyet verir. Bu tür durumlarda istenildiği kadar conta değişsin, sonuç değişmez. Çünkü sebep conta değildir.
Bu nedenle, kronik kaçaklarda öncelikle Amerikan Akışkan Sızdırmazlık Derneğinin bir araştırmasına göre flanş kaçaklarının %68’i yetersiz sıkıştırma kuvvetinden kaynaklanmaktadır. Sıkıştırmanın tork anahtarı ile yapıldığında yeterli olduğu gibi yanlış bir inanış vardır. Tork anahtarında aslında cıvata yükünü görmeyiz, cıvataya uygulanan torku görürüz. Buradan yaklaşık bir yöntemle cıvata kuvvetini hesaplarız. Ancak, özellikle rafineri, kimya tesisi gibi yüksek sıcaklıkların, sıcaklık dalgalanmalarının olduğu ortamlarda tork anahtarında gördüğümüz değer yükü vermez. Bu nedenle biz civataları torkunda (aslında yükünde) görürüz ve sıkıştırma yeterli zannederiz ancak değildir.
Bir başka neden ise conta gevşemesidir. (Relaxation) Conta malzemeleri ilk sıkıldıktan belirli bir zaman sonra gevşer (Kalınlığı azalır). Torklayarak devreye aldığınız sistemde bir gün sonra gelip cıvata tork değerine baktığınızda düşük tork görürsünüz. Bu nedeni relaxation dediğimiz conta gevşemesidir. Conta gevşediğinde civata kuvveti azalır ve conta basıncı, hidrostatik basıncı yenemez duruma gelir.
Burada tabi önemli noktalardan biri conta kalınlığının doğru seçilmiş olmasıdır. Bilinenin aksine, yeterli basıncı sağlayan iki conta arasında ince olan daha iyi sonuç verir. Bu konuya ayrı bir yazıda değineceğiz.
Commentaires